Çocukların Sağlıklı Beslenmesi ve Beyin Gelişiminde Etkili Gıdalar

Çocuklarımızın sağlıklı beslenmesi aynı biz erişkinler gibi önemlidir. Ama çocuklarımızın bedeni, kemik dokusu, beyin dokusu, tüm hücreleri büyümekte ve de yenilenmekte olduğu için beslenmede yeterli gıdaların alınması çok daha büyük önem arz eder. Örneğin, çocukta gelişen demir eksikliği anemisi onun algılarını, bilişsel fonksiyonlarını yavaşlatırken, kalıcı öğrenme güçlükleri de bırakmaktadır. Bu nedenle çocuklarımızın, protein, karbonhidrat, yağ, vitamin, mineralleri yeterli ve dengeli almaları, erişkin yaşamlarında sağlıklı bir hayat sürmelerinde de etkilidir.

Bu yazıda sizlere çocukların zihinsel gelişimini olumlu yönde etkileyen gıdalarla ilgili bilgi sunmak istiyorum.

Çocuklarımızda sağlıklı beslenmeyi ve sağlıklı bir yaşam tarzını öğretmek için bunları bilmeli, uygulamalı ve örnek olmalıyız.

Günlük değişik spor aktiviteleri ve oyunlarla beyin kanlanmasını arttırarak, hafızanın, dikkatin artışına destek olmalıyız.

Annenin gebeliğinin 3. haftasında bebeğin beyin gelişimi başlamaktadır. Bu nedenle gebenin beslenmesinde neler yediği – içtiği, bebeğin beyin gelişiminde de önemli olacaktır.

Folik asit, vitamin B12, vitamin C, vitamin D, çinko, omega 3 alımının doğum öncesi ve bebeklik – çocuklukta yeterli alımı beyin gelişimini olumlu etkileyecektir.

Önemli gıdaları şöyle özetleyebiliriz. Bu gıdaların evde pişirilmesi, taze yenmesi, buharla pişirilmesi, kızartılmaması ideal olur.

Beyin Gelişiminde Etkili Gıdalar

Ispanak: Güçlü antioksidan olması ve folik asit içeri nedeniyle önemlidir. Taze pişirilip hemen yenmelidir.
Yumurta: Kolin çok önemlidir, sinir bağlantılarını geliştirir. 1 yumurta günlük ihtiyacı olan kolinin ¼’ünü içerdiğini bilelim. Bir demir ve protein kaynağıdır.
Lor – kaymak: Lor peyniri, çökelek, süt ürünleri beyin gelişiminde duygusal gelişimi de pozitif etkilidir. Ayrıca sağlıklı kemik yapısı için şarttır.
Balık: Omega 3 yağ asitleri çok önemlidir.
Kırmızı Meyveler: Çilek, yaban mersini, karadut, hem antioksidan etkileri hem de içerdiği flananoidler nedeniyle öğrenme kapasitesini arttırırlar.
Zerdeçal: Antioksidan ve antienflamatuar etkisi bakımından önemlidir.
Ceviz, fındık, fıstık: Hafızayı güçlendirip, beyindeki inflamasyonu azaltırlar.
Yulaf: Kan şekerinin yükselmesi veya düşmesi, sinirsel iletişim üzerine zararlıdır. Yulaf kan şekerini düzenleyerek beyin fonksiyonlarını güçlendirir.
Fasulyeler: Beyin gelişiminde en önemli gıdalardır. Omega yağ asitleri ile hafızayı güçlendirir, bol protein içerir.
Elma: Asetil kolin yapımına yardımcıdır, bu da sinir hücreleri arası iletişime yardım eder ve de antioksidandır.
Avokado: Vitamin K, potasyum içermesi folik asit içermesi bakımından önemlidir.
Brokoli güçlü antioksidandır.

Çocuklarımızın kan şekerlerinin dengeli tutulması anlama ve öğrenme kapasitelerini olumlu etkiler. Bu nedenle sağlıklı ara öğünler vermek gereklidir. Gün boyu okulda da hafıza, konsantrasyon, öğrenmeye yardım için beslenme çok önemlidir.

Okulda veya evde (iştahı kesilmeyen) çocuklara, sağlıklı atıştırmalar olarak; aralarda fındık, fıstık, ceviz, kuru meyveler, tam buğdaydan evde yapılmış krakerler, az şekerli ürünler uygundur. Sebzeli taze yiyecekleri gibi, pişmiş tercih edenler için buharda pişirilebilir. Paketli hazır ürünler vermemeliyiz, çünkü besleyici değerleri az, yüksek miktarda şeker, tuz, koruyucu, renklendirici içerdikleri için, işlenmiş gıdalar içerisindeki faydalı maddeler yıkıldığı için beyin – beden sağlığı oluşmasında faydasızdırlar. Sindirim, dolaşım, mental sağlığa zarar verirler.

Büyüyen bedenlerin özellikle demir elementini yeterli almaları sağlanmalıdır. Demirden zengin gıdalar; kuru kayısı, fasulyeler, dana etli köfteler, brokoli, yumurta, yeşil fasulye, yulaf, fıstık ezmesi, ıspanaklı ezmeler, çilekler, karpuz, tam buğday ekmeği…

Çocukların günlük yeterli su içmeleri çok önemlidir. Yetersiz su tüketimi dikkat azalması, halsizlik, baş ağrısı, dikkat toparlayamama, kabızlığı geliştirebileceği için bol bol su içilmelidir. Evde taze sıkılmış meyve suları kısıtlı miktar verilebilir.

Uzm. Dr. H. Neşe SARICA

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı