Düzenli doktor kontrolü, sizi rahim ağzı kanserinden korur
Önlenebilir bir hastalık olan rahim ağzı kanserinde tedavinin anahtarı, iyileşme oranlarını yüzde 100’e kadar yükselten erken teşhistir. Bunun için en iyi yol, düzenli smear testleri yaptırmaktır.
Rahim ağzı kanseri, rahmin alt kısmının kanseridir. Rahim ağzı kanseri, kadınlar arasındaki en ölümcül kanserdir ve gelişmekte olan ülkelerde sıklığı fazladır. Erken dönemde yakalanmış rahim ağzı kanserli kadınların tanı konduktan sonraki 5 yıllık sağ kalımları yüzde 92 gibi yüksek düzeylerdedir. Rahim ağzı kanseri sonuçlarındaki iyileşmenin ana sebebi kanser öncesi hücrelerin erken teşhisini sağlayan pap smear testinin yaygın kullanılmasıdır. Rahim ağzı kanseri, yaklaşık yüzde 20 oranında 65 yaş üzeri kadınlarda teşhis edilir. Rahim ağzı kanseri, uzun süreli, inatçı, yüksek riskli HPV enfeksiyonu sonucu oluşur. HPV enfeksiyonu oldukça sıktır; cinsel aktif insanların çoğu enfektedir. Halbuki çoğu HPV enfeksiyonu belirti vermez ve rahim ağzı kanserine ilerlemez. Yaklaşık olarak 13 HPV tipi, ‘yüksek riskli, yani rahim ağzı kanserine yol açabilen tip’ olarak belirlendi. HPV 16 ve 18 Türkiye’de rahim ağzı kanserlerle ilişkili en sık görülen yüksek riskli HPV tipidir. Pap smear ve HPV testi ile rahim ağzı kanser riskini azaltmak kolaydır. Pap testte servikal hücrelerden bir örnek alınır ve bunlarda anormallik olup olmadığı belirlenir. Anormal pap smear sonuçları ya kanser öncesi değişiklik ya da kanseri ortaya koyabilecek rahim ağzı biyopsisi gibi ileri tetkik gerektirebilir.
RAHİM AĞZI KANSERİNİN BELİRTİLERİ
Rahim ağzı kanserinin erken evrelerinde tipik olarak belirti yoktur. En erken bulgu muhtemelen rutin jinekolojik muayene esnasında saptanan anormal pap smear sonucu olacaktır. Rahim ağzı kanseri oldukça yavaş gelişir, böylece belirtisiz dönem yıllar sürebilir. pap smearda anormal hücrelerin tespit edildiği evre yüzde 100 tedavi edilebilir evredir. Rahim ağzı kanseri geliştikçe kadınlarda adet arası kanama; cinsel ilişki sonrası kanama ya da menopoz sonrası kanama gibi anormal vajinal kanama; sulu, pembe, soluk ve devamlı olan vajinal akıntı; normalden daha fazla kanama olan ve daha uzun süren adet dönemleri gibi belirtiler ortaya çıkar.
RAHİM AĞZI KANSERİNDE RİSK FAKTÖRLERİ
Hemen hemen tüm rahim ağzı kanser vakalarındaki etken şu anda HPV olarak biliniyor. HPV bulaşmış çoğu insan buna bağlı ciddi problemler yaşamaz ancak çok küçük bir yüzdede kanser gelişebilir. HPV; ağız, boğaz, vajen, vulva ve rahim ağzı kanseri gibi birçok kanser tipinin ortaya çıkma olasılığını artırır. Aşağıdaki özelliklerin bulunduğu kadınlarda rahim ağzı kanseri gelişme olasılığı fazladır:
- HPV teşhisi konmuş kadınlar
- HPV aşısı yaptırmamış kadınlar
- Prekanseröz lezyonlar için düzenli pap smear yaptırmamış kadınlar
- Anormal pap smear sonucu olan ya da kanser öncesi servikal hücre değişiklikleri tanısı olan kadınlar
- Daha önce rahim ağzı kanseri öyküsü olan kadınlar
- HPV enfeksiyonu riskinin artmasına neden olan birden fazla cinsel partneri bulunan kadınlar
- Yüksek riskli cinsel aktivitede bulunan partneri olan kadınlar
- İlk cinsel ilişkisini erken yaşta yaşayan kadınlar
- Otoimmün bir durumu, HIV enfeksiyonu ya da bağışıklık sistemini zayıflatan herhangi bir durumu olan kadınlar
- Sigara kullanan kadınlar
JİNOKOLOG ONKOLOĞA BAŞVURUN
Eğer siz ve doktorunuz rahim ağzı kanseri olduğunuzdan endişeleniyorsanız, bir jinekolojik onkoloğa danışmanız ya da konsülde edilmeniz kritik öneme sahiptir. Doktora gelirken hastalığınızla ilgili teşhis ya da incelemeyle ilgili daha önce yapılmış biyopsi ya da pap smear sonucu, ultrason, BT, MR gibi radyolojik tetkik sonuçları, daha önce göründüğünüz doktor ya da sağlık sunucularının kayıtları ya da notları, şu anda almakta olduğunuz tıbbi tedavi listesini yanınızda getirin. Rahim ağzı kanserinde evreyi belirlemek için ileri tetkikler gerekebilir. Konsültasyon esnasında jinekolojik onkoloğunuz ek testler isteyebilir. Bunlar anestezi altında muayene, bilgisayarlı tomografi, manyetik rezonans görüntüleme taraması, PET taraması, akciğer filmleri, kan sayımı, böbrek fonksiyonlarını ve ilişkili organların fonksiyonlarını değerlendiren kan testleri, sistoskopi, retroskopi gibidir.
RAHİM AĞZI KANSERİ TEDAVİSİ
Erken dönemde, 5-10 dakikalık basit bir operasyonla sadece rahim ağzındaki hastalıklı bölge çıkarılarak hasta tedavi edilebilirken, hastalık ilerlediğinde rahim ve etrafındaki çevre dokularıyla lenf ganglionlarının çıkarılacağı büyük bir operasyona ihtiyaç duyulur. Ayrıca operasyon sonrası tümörün yaygınlık derecesine göre radyoterapi de gerekebilir. Daha ilerlemiş vakalarda operasyon yapılamaz. Radyoterapi ve kemoterapiden yardım beklenir. Erken dönemde yakalandığında tedavide başarı oranı yüzde 100’e yakındır. Hastalık ilerledikçe bu oran düşer.
RAHİM AĞZI KANSERİ TEDAVİSİ SONRASI
Tedaviniz tamamlanıp doktorunuz tarafından gerileme döneminde olduğunuz belirlendikten sonra yakın takibe alınırsınız. Doktorunuz ilk 3 yıl için üç ayda bir, sonraki 3 yıl için altı ayda bir sizi kontrole çağırır. Bu viziteler sırasında tipik olarak pap smear testi ve pelvik muayene yapılır. Herhangi bir istenmeyen belirti olması durumunda ya da rutin tarama için radyolojik görüntüleme yöntemi istenebilir.