Prostat kanseri tedavisinde artık hedef şaşmıyor!
Modern Robotik Tedavi Yöntemi: HIFU
Yayılmamış prostat kanserinin, kapalı-bıçaksız yolla robotik tedavisi olarak bilinen HIFU, son yılların en önemli tümör odaklı tedavilerinden biri…
Gün geçtikçe kanser tedavileri alanında yeni gelişmelere tanık oluyoruz. Özellikle son yıllarda bilim insanları tümöre odaklanan tedavilere ağırlık verirken, robotik cerrahi de bu yöne doğru müthiş bir gelişim içinde. Yayılmamış prostat kanserinin, kapalı-bıçaksız yolla robotik tedavisi olarak bilinen HIFU (High Intensity Focused Ultrasound = Yüksek Yoğunluklu Odaklanmış Ultrason Dalgaları), bunun en güzel örneklerinden biri…
“HIFU” NASIL ÇALIŞIYOR?
Bilindiği gibi yüksek frekanslı ses dalgaları (ultrason) tıpta organların görüntülenmesi için kullanılıyor. Ultrason probundan üretilen ses dalgaları dokuya iletildiğinde, dokunun özelliğine göre bir kısmı emiliyor ve bir kısmı geri yansıyor. Geriye yansıyan ses dalgaları da analiz edilerek görüntü haline getiriliyor. Ses dalgaları dokulardan geçerken ısı oluşturmakta. Tanı için kullanılan ultrasonda, ses dalgaları bir noktaya odaklanmadığından, bu ısı önemsenecek derecede değildir. Fakat ses bir noktaya odaklanırsa ve gücü artırılırsa, odak noktasındaki ısı da yükseliyor. Örneğin Bu ısı 85-100 dereceye çıkartılabiliyor. Böylece yüksek ısı nedeniyle odak noktası yanarak tahrip oluyor. Dolayısıyla yanan yer sadece odak noktasıdır. Sesin geçtiği alanlarda herhangi bir yanma olmuyor. İşte kanserli dokunun yok edilmesi için de bu teknoloji kullanılıyor. HIFU tekniği ile prostat kanseri tedavisinde, kalın bağırsaktan (anüs) içeri girilen bir alet ile (prob) önce prostat değerlendiriliyor ve bilgisayar programı yardımıyla yakılacak yerler belirleniyor.
HIFU, genel ya da spinal anestezi altında ve makat yoluyla uygulanan bir yöntem. Rektuma özel olarak yerleştirilen prob sayesinde bilgisayar kontrolünde, daha önceden belirlenen noktalara odaklanmak suretiyle yüksek güçlü ultrason dalgaları yayılıyor. Dalgaların ani ve güçlü emilimi sonucu, hedeflenen bölgede anlık bir ısı artışı olurken (85 ila 100°C), bu şekilde hedef bölgedeki hücreler tahrip oluyor.
Hedef bölgeye yapılan her atışla oval şekilli 22 mm uzunluğunda ve 2 mm. çapında bir alanda tahribat yapıldığını söyleyebiliriz. Atışların tekrarlanması ve odak noktasının her atış arasında bilgisayar ve robot tarafından değiştirilmesi sonucu tüm kanserli bölgelerin tahribi mümkün hale geliyor.
HASTALAR İÇİN AVANTAJLARI NELER?
Belirttiğimiz gibi modern robotik fokal tedavide, prostat bezinin tümünün değil, sadece tümörün bulunduğu bölgenin tedavi edilmesi söz konusudur. HIFU’nun en önemli avantajı bir açık ameliyat şeklinde olmamasıdır. Bu nedenle açık ameliyattaki yan etkilerin derecesi ve sıklığı HIFU’da çok daha azdır ve iyileşme süresi de kısadır. Özellikle, açık ameliyatın riskli olduğu durumlarda, radyoterapiden sonraki nüks (tekrar etme) durumlarında başarıyla kullanılabilen bir yöntem. Özetle avantajlarını şu şekilde özetleyebiliriz:
- Etraftaki organlara hasar vermeden kanser dokusuna müdahale edilebilmesi
- Radyasyonun zararlı etkilerine maruz kalmama
- Hastanede kalma süresinin kısa olması
- Tedavinin bir oturumda sonuçlandırılması ve gerektiğinde ileride tekrar edilebilmesi.
- Tedavi herhangi bir nedenle tamamlanamazsa diğer alternatif tedavi yöntemlerine geçişe olanak tanıması
AMELİYAT SONRASI TAKİP SÜRECİ
Genellikle üç aylık düzenli PSA seviyesi takibi yeterli olurken, gereklilik halinde Prostat MR ve/veya biyopsi yapılabiliyor.
HIFU KİMLERE UYGULANABİLİYOR?
- Evre T1-T2’de olan lokalize prostat kanserli hastalara
- Gerek yaşları gerekse genel durumları veya herhangi bir hastalıklarından dolayı radikal prostatektomi uygulanamayan hastalara
- Radikal cerrahiye alternatif minimal invazif yöntemi tercih eden hastalara