Kişiye Özel Check Up

Sağlık Kontrolleri Kişiye Özel Yapılmalı

Sağlıklı bir yaşam her insanın ortak dileği. Hayatımızda ne yaparsak yapalım, ne yaşarsak yaşayalım ancak ve ancak sağlıklı olduğumuzda değer kazanır, mutlu oluruz. Sağlığımız bizim için bu denli önemliyken birçoğumuz değerini ancak kaybedince anlayabiliyoruz. Tüm bunlara karşın sağlıklı bir yaşamın temel kriteri olarak, herhangi bir hastalıkla karşılaşınca sağlığımıza kavuşmak değil, hastalanmamak önem kazanıyor. Bunu sağlayabilmek de elbette düzenli sağlık kontrollerinden yani check-up’tan geçiyor.

Tüm dünyada özellikle de son yıllarda gelişmeye başlayan ‘koruyucu hekimlik’ kavramının temeli insanların hastalanmadan sağlıklarını korumaya dayanıyor. Bugün her biri toplumsal bir sağlık sorunu haline gelen kalp hastalıkları, kanser, hipertansiyon gibi birçok sağlık sorununda erken tanı hem tedavinin başarısını hem de yaşam kayıplarını etkileyen en önemli noktalardan birini oluşturuyor. Bunun yanında diyabet gibi yıllarca belirti vermeden ilerleyen birçok kronik hastalık açısından da düzenli kontrollerin çok büyük önemi bulunuyor. Herkesin kişisel ve genetik özellikleri, yaşam tarzı ve sağlık geçmişine göre check-up’ın zamanı ve kriterleri farklılık göstermektedir.

Herkesi koruyucu sağlık hizmeti bilincine eriştirebilsek ve düzenli kontroller yapılır hale gelse, bu durumda neler değişir?

İnsanların bu konudaki bilinci artırılarak zaman içinde yapılabilir. Bunu sağlayabilsek, kalp ve damar hastalıklarından ölüm yaklaşık yüzde 80 oranında azalır. Bugün dünyada ölümlerin büyük çoğunluğu kalp hastalıklarına bağlı olarak yaşanıyor. Ancak kalp hastalıkları, zamanında alınacak önlemlerle önüne geçilebilecek sorunlar. Kanser hastalıkları ile ilgili risklerimizi öğrenmiş ve buna göre hayatımızı düzenlemiş oluruz, beslenmemizi değiştiririz. Bunun yanında oluşum safhasında erken yakalanma şansı doğacağından, kanser hastalığından ölümler önemli oranda azalır. Bugün birçok hastamızın farkında olmadığı hastalıklarının tanısı bu kontrollerde ortaya çıkıyor.

Bunların yanında diyabet, obezite gibi bugün için tüm toplumları ilgilendiren sağlık sorunlarında da düzenli sağlık kontrolleri son derece önem taşıyor. Bunlar gibi kronik hastalıklarda önleyici hekimlik bilinci yani check-up bilincinin gelişmesi çok büyük katkı sağlayacaktır. Ayrıca hastalık oluşmadan önleneceği için hastalığa bağlı yapılacak harcamalar da olmayacaktır.

İdeal check-up nasıl olmalı?

Check-up’ta ideal olan kişiye özel check-up programları oluşturmak. Yani kişinin sağlık geçmişi, genetik yapısı, beslenme alışkanlıkları, mesleği gibi tüm özellikleri ele alınarak oluşturulacak check-up programı uygulanmalı.

Kaç yaşından itibaren check-up programlarına başlanmalı?

Aslında koruyucu hekimlik kapsamında düzenli sağlık kontrollerinin çocukluk yaşından itibaren yapılması gerekiyor. Sonraki yıllarda da düzenli sağlık kontrollerinden geçmek son derece önemli.

İnsanlar check-up sonrasında ‘ya bir şey çıkarsa’ korkusu yüzünden kontrollerini ihmal ediyor olabilir mi?

Aslında böyle bir korku varsa da bu korkunun sonuçları değiştirmeyeceğini bilmek gerekiyor. Zira herhangi bir sorunun varlığı durumunda erken yakalamak hayat kurtarır. Bu nedenle önemli olan herhangi bir sorun çıkmadan önlem almak. Toplum genelinde check-up kültürünün oluşması için devletin sağlık politikasının önleyici hekimlik yönünde olması gerekiyor. Bu bilinç de çocukluktan itibaren aktarılmaya başlanmalı.

Yaşa Göre Kontrol

Hangi yaşlarda hangi kontroller yapılmalı?

Çocukluk döneminde çocuk, hekiminin takibinde yılda bir kez genel sağlık kontrollerinden geçmeli. Herhangi bir durum ya da sorun karşısında gerekli önlemler alınmalı.

Gençlik döneminde ise ortam, alışkanlıklar ve bir anlamda kültür değişiyor. Gençlik döneminde kişinin vücudunda önemli değişimler yaşandığı için mutlaka dönemsel olarak sağlık kontrolünden geçmek gerekiyor. Ancak özellikle 30 yaşlarından sonra koruyuculuk çok daha ciddiye alınmalı.

40 yaş altı

Eğer hastalıklar açısından herhangi bir risk taşınmıyorsa yılda bir kez; kolesterol, hemogram ve kan şekeri kontrollerini yaptırmaları yeterli oluyor. Kadınların ayrıca yılda bir kez rahim ağzı kanserinin erken tanısında son derece önem taşıyan pap smear tetkiklerini yaptırmaları gerekiyor.

40-50 yaş arası

40-50 yaş arasındaki kişilerde de yine ek bir risk söz konusu değilse kolesterol, hemogram ve kan şekeri kontrolleri, kadınlar için pap smear testinin yapılması yeterli oluyor. Bunun yanında kemik erimesi benzeri sorunlarla ilgili bazı parametreler açısından araştırılmalı. Bunun yanında yılda bir kez hem kadın hem erkekte gaitada gizli kan incelemesi yaptırmakta yarar var. Ayrıca erkeklerin PSA kontrolünü, kadınların da mamografi kontrolünü yaptırması gerekiyor.

50 yaşından sonra

50 yaşından sonra daha önce yapılan testlere ek olarak hem kadın hem de erkekler kolon kanseri açısından tarama amaçlı kolonoskopiyi takip programına eklemeliler.

Ailesinde bazı hastalıklara karşı genetik yatkınlıkları olan kişiler bu risklerine göre yaşamını belirler, mesleğini buna göre seçerse risk taşımasına rağmen hastalık ortaya çıkmayabilir.

Check Up Programlarına Yaklaşımımız

Medistate Kavacık Hastanesi önleyici hekimlik hizmetlerine önem veren bir hastane. Check-up yaptırmak isteyen kişiler öncelikle hekim tarafından muayene ediliyor ve kendisiyle ilgili gerekli bilgiler alınıyor. Daha sonra kişinin özelliklerine göre uygun bir program hazırlanıyor. Gerekli testler ve incelemeler yapıldıktan sonra ilgili uzman hekimler tarafından değerlendiriliyor. Son olarak da check-up hekimi tarafından hastalara durumu, sonuçlar ve gerekiyorsa yaşam biçiminde yapması gereken değişiklikler hakkında bilgi veriliyor. Tüm süreçlerle birlikte 1-2 gün içinde check-up programı tamamlanıyor. Eğer bir sağlık sorunu ile karşılaşılırsa danışmanlık yapılarak gerekli yönlendirmeler yapılıyor.

Neden Check Up Yaptırmalıyız?

Check-up, insanın yaşadığı ortama, genetik özelliklerine, cinsiyetine ve kişisel özelliklerine göre zaman zaman yapılan tıbbi kontrollerin genel adı olarak tanımlanıyor. Check-up aslında bir önleyici hekimlik uygulamasıdır. Hayatımızda her şey sağlıklı olmamıza bağlı. Bu doğrultuda bakarsak da check-up’ı sağlıklıyken, bu sağlığımızı korumak için yapmamız gerekenleri zamanında yapmamız olarak tanımlayabiliriz. Bilinenin aksine check-up sorunlar ortaya çıktığında değil sağlıklıyken yapılmalı.

Sağlıkla ilgili önleyici hekimlik ve tedavi edici hekimlik olmak üzere iki farklı anlayış var. Ve önleyici hekimliğin temeli de önce sağlığı korumadan geçiyor. Bunu sağlayabilmenin en önemli yollarından biri de düzenli sağlık kontrolleri.

Aslında yeni sağlık felsefesine göre “herkes kendi sağlığını korumakla yükümlü” iken Türkiye’de insanların algısı kişilerin sağlığından hekimlerin sorumlu olduğu yönünde. Aksine hekimler sadece danışmandır. Herkes kendi sağlığını korumak zorunda. Bunun da ilk basamağı önleyici tıp bilincine sahip olmak yani düzenli sağlık kontrollerini yaptırmak.