Kanser Nedir

Kanser vücutta normal olmayan hücrelerin kontrolsüz olarak büyümesidir. Vücudun normal kontrol mekanizması durduğu zaman kanser ortaya çıkmaya başlar. Yaşlanmış hücreler ölmez ve kontrolün dışında normal olmayan yeni hücre yapıları büyümeye başlar. Bu ekstra oluşmuş olan hücreler, dokuda bir kitle oluşturarak tümör adını alır.

En sık görülen kanserler nelerdir?

Kanser vücudun herhangi bir yerinde ortaya çıkabilir. Kadınlarda en sık görülen kanser meme kanseridir. Erkeklerde ise prostat kanseridir. Her iki cinste akciğer ve kolon kanseri sık görülmektedir. 

Kanserin 5 kategorisi vardır:

• Karsinomlar; ciltte ve iç organları da içine alan dokularda görülür.
• Sarkomlar; kemikte, kıkırdak dokuda, yağda, kasta vb. bağ dokularında gelişir.
• Lösemi; kan ve kemik iliğinden başlar.
• Lenfoma; genellikle lenf dokusunun kanseri olmakla birlikte vücudun hemen her organında ortaya çıkabilir.
• Santral sinir sistem kanserleri; beyinde ve spinal kordda gelişir.

Kanserde risk faktörleri nelerdir?

Kanserden ölümlerin % 30’undan fazlası aşağıdaki nedenlere bağlıdır. Çevresel ve yaşam tarzı, genetikten 9 kat daha fazla öneme sahiptir.

• Sigara kullanımı
• Obezite
• Fiziksel aktivite azlığı
• Kötü beslenme
• Alkol
• Güneş ışınına fazla maruz kalma
• Genetik (Tüm kanserlerin %5-10 nu genetik geçişlidir)

Kanser hakkında bilinenler

Sağlıklı bir yaşam biçimi ile tüm kanserlerin %30 u önlenebilir.

Tüm kanserlerin 1/3’i erken evrede saptanırsa tedavi edilebilir.

Yıllık ölümlerin ¼’inin nedeni kanserdir.

İnsanların 1/3’i kanser olur.

Kanser belirtileri nelerdir?

• Açıklanamayan kilo kaybı
• İştah azalması, bulantı
• Sürekli halsizlik
• Ciltte renk değişiklikleri
• Nedeni belli olmayan kanama
• Kesilmeyen öksürük, ses kısıklığı
• İdrar yapmada değişiklik
• Nedeni belirlenemeyen ateş

Kanser nasıl tedavi edilir?

Kanserin tipine ve evresine göre tedavi şekli değişir. Tedavinin amacı; normal hücrelere en az zararı vererek, kanser hücrelerini yok etmektir.

Kanser tedavisinde 3 ana yöntem vardır:

• Cerrahi: Tümör direkt olarak ortadan kaldırılır.
• Kemoterapi: Kanser hücreleri ilaçlarla yok edilir.
• Radyoterapi: X-ray kullanılarak kanser hücreleri öldürülür.

Kanserden korunmak için kimlere tarama testi uygulanır?

• 20 yaş üzerinde tüm kadınlarda meme ve serviks muayenesi yapılmalıdır
• 20 yaş üzerinde tüm kadınlarda pap smear testi düzenli olarak yapılmalıdır
• 40 yaş üzerinde tüm kadınlarda yılda bir kez mamografi çekilmelidir
• 50 yaş üzerinde yüksek riskli kadın ve erkeklerde (20 yıl ve üzeri sigara kullanımı varsa) akciğer kanser taraması yapılmalıdır
• 50 yaş üzerinde kadın ve erkeklerde düzenli olarak kolon kanseri taraması yapılmalıdır
• 45 yaş üzeri erkeklerde prostat kanseri için yıllık PSA ve ürolojik muayene yapılmalıdır

Hangi kanserlere tarama yapılır?

• Meme kanseri
• Prostat kanseri
• Akciğer kanseri
• Serviks kanseri
• Kolon kanseri

Kanser tarama testleri nelerdir?

• Mamografi
• Serum PSA (Prostat Spesifik Antijeni) düzeyi
• Akciğer Bilgisayar Tomografisi
• Servikal PAP smear
• Kolonoskopi