Diz Ağrıları
Osteoartroz, patellafemoral ağrı sendromu, bağ lezyonları, meniskus yırtıkları, artritler (romatoid artrit, hemofilik artrit, piyojenik artrit, gut artriti), seronegatif poliartritler, periyodik artritik sendromlar (Behçet hastalığı, intermittent hidrartroz, palindromik romatizma), nöropatik artropati, aseptik nekrozlar (Osgood-Schlatter hastalığı, osteokondritis dissekans), bursitler, konjenital ve edinsel deformiteler, Sudeck atrofisi, pigmente villonodüler sinovit, eritema nodozum, sinovyal kondromalazi gibi hastalıklar diz ağrılarının sebepleri olabilir.
Diz osteoartriti (gonartroz); Dizin artrozu eklem hastalıkları içinde omurgadan sonra gelir. Dizinde osteoartroz olan hastanın ilk yakınması ağrıdır. Ağrı aktivite ile artar, genellikle istirahatla kaybolur. Merdiven inip çıkarken, oturup kalkarken diz ağrısı artar. Yük taşıma ve yürümeyle de ağrı artabilir ve hasta ağrı nedeniyle oturup dinlenmek zorunda kalabilir. Meteorolojik değişimler de ağrıyı artıran faktörlerdendir. Ağrıyla birlikte fakat daha az sıklıkta olan ikinci yakınma eklem tutukluğudur. Aktiviteyle kısa sürede geçer. Hasta hareketle eklemlerinden gelen kıtırtı, kütürtü şeklindeki sesten ve şişlikten de yakınabilir. Grafi ile osteoartroz tanısı doğrulanır ve derecesi tespit edilir.
Akut alevlenmelerde osteoartritik dizin istirahatı gereklidir. Ağrı ve şişlik azalıncaya kadar geçici olarak baston verilebilir. Yaşlılara ve devamlı ağrısı olanlara sürekli baston kullanmaları önerilmelidir. Baston ve koltuk değneği istirahatı sağlamanın yanında o dize binen yükü de azaltacak ve yaşlı hastaların dengede durmasına yardımcı olacaktır. Osteoartritik dizli hastaların çoğu şişmandır. Fazla kiloların diz eklemi üzerine binen yükü artıracağı, bunun da ağrıya neden olacağı hastaya anlatılmalıdır. Hastalar ayakta durmaktansa koltukta oturarak çalışmalı, çömelme ve diz çökmeden kaçınmalıdır. Kas gücünü artırmak ve eklem çevresindeki kasların erimesini engellemek için egzersizlerden yararlanılır. Fizik tedavi eklem mobilitesini artırmanın yanında ağrıyı da azaltır. Bu tedavilere cevap vermeyen, günlük işlerini yapamayan ve deformitesi olan hastalara cerrahi tedavi uygulanır.
Patellofemoral ağrı sendromu; Patella diz kapağı kemiğidir. Patellofemoral ağrı diz kapağı ile diğer kemikler arasındaki bozukluklardan kaynaklanır. Hastalar genç yaş grubundadır. Patellofemoral ağrı sendromu dizin ön tarafında ağrı ve kıtırtı sesiyle karakterizedir. Uzun süre oturduktan sonra, merdiven çıkarken ve özellikle inerken ağrı olması karakteristiktir. Dizler 90° bükülmüş olarak bir saat kadar oturmak hastayı rahatsız eder. Dizin düzeltilmesiyle yakınmalar geçer. Hasta sandalyeden doğrulma, merdiven çıkma gibi aktiviteler sırasında kıtırtı sesi duyduğunu söyler. Tedavide hasta diz çökmekten kaçınmalı, egzersiz düzenlenmelidir. Ağrı kesici ilaçlardan kısa süreli yararlanılır. Fizik tedavi uygulanır.
Meniskus yırtığı; Meniskuslar eklemlerde kemik uyumunu sağlayan kıkırdak parçalarıdır. Meniskus yırtıklarında ağrı genellikle şiddetli ve anidir. Hasta aktivitesini durdurmak zorunda kalır. Diz şişer, bazen kilitlenebilir. Diz grafileri, artroskopi ve MR tanı yöntemleridir. Diz şişliğinin kaldırılması için önce lokal buz tatbiki yapılır. Sonra sıvı aspire edilebilir veya sıcak uygulamaya geçilebilir. Hastanın meniskus yırtığı olan dizi üstüne basması koltuk değneği gibi araçlarla önlenmelidir. Dizde şişlik yoksa fizik tedavi yapılabilir. Semptomlar zamanla düzelirse hasta, ağrı olmadığı sürece, yavaş yavaş aktivitelerine dönebilir. Semptomlar ısrar ederse veya artarsa artroskopi ve cerrahi endikasyon doğar.
Diz çevresi kistleri; Sinovyal kistler sinovyal zarın eklem kapsülü yoluyla eklem çevresindeki doku içine girmesi veya fıtıklaşmasıdır. Gerçek kist değildirler. Travma, osteooartroz, kristal artropatisi, romatoid artrit gibi bir eklem hastalığı ile birliktedirler. Her eklemde rastlanabilirse de en sık dizin arka yüzünde, sıklıkla osteoartrozla birlikte, görülür. Görülme sıklığı yönünden dizi omuz ve kalça izler. Sinovyal kist eklem ağrısı, şişme, eklem hareket kısıtlılığı semptomlarıyla ortaya çıkabilir. Tedavisi lokalizasyonlarına ve eşlik eden semptomlara göre değişir. Tedavide ağrı kesici romatizma ilaçları verilir. Kist büyükse veya ilaçlara cevap alınmıyorsa, içindeki sıvı boşaltılarak kortikosteroid enjekte edilir ve bandajlanır. Bazen cerrahi gerekebilir.
Bölüm Doktorları
Videolar
