Kalça Ağrıları
Kalça bozuklukları, uzun süreli ve ağır fonksiyonel sakatlığın, en önemli ve sık nedenleri arasındadır. Vücudun başka bölgelerindekinden farklı olarak, kalça patolojileri bebeklik, çocukluk, gençlik ve özellikle ileri yaşlılık gibi hayatın her döneminde görülebilir.
Kalça ağrısı; Osteoartroz (kireçlenme), artritler (seronegatif poliartritler, romatoid artrit, enfeksiyöz artritler), tümörler, metabolik kemik hastalıkları (osteomalazi, osteoporoz), yumuşak doku bozuklukları (bursit, tendinit), çocukluk çağı hastalıkları (geçici sinovit, juvenil kronik artrit, Legg-Perthes hastalığı), fasia lata fasiiti, piriformis sendromu, meraljia parestetika, osteitis pubis gibi sebeplerden kaynaklı olabilir.
Koksartroz; Çoğunlukla semptomlar ileri yaşlarda ortaya çıkar. 55 yaşın üzerindekilerin %5’inde koksartroz bulunur ve bunların yaklaşık yarısı cerrahi girişim gerektirir. Koksartrozun ana belirtisi ağrıdır. Başlangıçta sinsi, künt bir ağrı vardır. Ağrı kalçada, kasık ve uylukta hissedilir. Ağrı dize vurabilir ve sadece diz ağrısı ile ortaya çıkabilir. Hastalık ilerledikçe artar. Kalça üzerine yüklenmeyle şiddetlenir. Ağrı istirahat halindeyken de olur ve gece uyandırabilir. İstirahat ağrısı koksartroz için karakteristiktir. Hastalığın aktif ve ileri dönemlerinde oturma, kalkma ve merdiven çıkma oldukça zordur. Tedavi için şişman hastaların zayıflaması önerilir. Baston ve koltuk değneği de kalça üzerindeki yükün bir kısmını alır. Yumuşak tabanlı ayakkabılar yükün absorbsiyonunu artırarak semptomları hafifletir. Hastalar ayakta durmaktansa oturarak çalışmalı, çömelme ve diz çökmeden kaçınmalıdır. Hafif ve orta derecedeki koksartrozun tedavisinde fizik tedaviden yararlanılır. Yürüyüşler istirahat periyodları ile yapılarak semptomlar azaltılır ve daha uzun mesafe gidilebilir. Yüzme ve bisiklete binme gibi aktiviteler daha iyi tolere edilir. Ağrı kesici ve kas gevşeticiler ağrıyı azaltmakla birlikte uzun süre kullanıldıkları zaman dejeneratif değişiklikleri daha fazla ilerletebilirler. Konservatif tedaviye rağmen ağrısı geçmeyen, eklem kontraktürünün günlük yaşamı etkilediği, 60 yaşın üzerindeki olgularda uygun cerrahi girişimlerle iyi sonuçlar alınmaktadır.
Bursit; Bursa, eklem çevresindeki içinde sıvı olan keseciklerdir. Bursalar sürtünmeyi azaltırlar. Kalça eklemi çevresinde çok sayıda bursa vardır. Bursa'nın iltihabına bursit denir. Bursa içindeki sıvı anormal derecede çoğalır. Kalça çevresinde ağrı olur ve ağrı hareketle artar. İltihaplı bursa üzerine bastırıldığında ağrı şiddetlenir. Akut dönemde soğuk, kronik dönemde yüzeyel ve derin sıcak uygulanır. Ağrı kesici ilaçlar yeterli iyileşmeyi sağlayabilir. Dirençli olgularda lokal kortikosteroid enjeksiyonları yapılır.
Osteonekroz (avasküler nekroz); Osteonekroz kan azalması sonucu kemik ve komşu kemik iliğinde hücre ölümüdür. Avasküler nekroz ve aseptik nekroz adları da verilir. Osteonekrozun en yaygın ve ciddi tutuluş yeri uyluk kemiği başıdır. Hastalık erkeklerde kadınlardan çok daha sıktır. Olguların çoğu 50 yaşın altındadır. Birçok olguda hastalık tümüyle asemptomatiktir. Yani hastanın hiçbir şikayeti yoktur. Tanı çoğu kez bir başka nedenle grafi çekildiği zaman konur. Bazı hastalarda, radyografik değişiklikler görülmeden önce haftalar ve aylarca süren ağrı yakınması olabilir. Ağrılı olgularda, ağrı en sık kasıkta duyulur, ayrıca kabaya, uyluk iç yüzüne ve hatta dize vurabilir. Genellikle ağırlık binince ağrı artar, fakat çoğu zaman istirahatta da devam eder. Daha sonraları topallama ve hareket kaybı başlar. Erken dönemlerde hastalık geriye dönebildiğinden ilaç tedavisi denenebilir. Koltuk değneği kullanarak, hasta kalça üzerindeki yük, en az 4-8 hafta kaldırılmalıdır. Ağrı için analjezikler verilir. Magnetik alan tedavisi denenebilir. Erken dönemde yapılacak dekompresyon ameliyatı basıncı azaltır ve kan dolaşımını düzeltir. Böylece ameliyattan hemen sonra ağrı azalır veya tamamen kaybolur.
Legg-Perthes; Çocuklarda uyluk kemiği başının osteonekrozudur. En sık 3-12 yaş arasında görülür. Erkek çocuklarda kızlardan yaklaşık dört kat fazladır. En çok 5-8 yaşındaki erkek çocuklarda rastlanır. Legg-Perhes hastalıklı çocukların ekserisi topallar. Hastalar sızı diye tanımladıkları kasık, uyluk ve dizin iç yüzündeki ağrıdan yakınabilirler. Ağrı hareketle, yürüme ve koşmayla artar, istirahatla azalır. Birçok çocuk ağrıdan şikayet etmeden önce topallayarak yürüdükleri için topallama en önemli erken bulgudur. Legg-Perthes hastalığında tedavinin amacı uyluk kemiği başının deformitesinin önlenmesidir. Tutulumu az olan daha küçük çocuklarda semptomatik tedavi, yarışma sporlarının ve uyluk kemiği başına aşırı yük bindirecek aktivitelerin sınırlandırılmasıdır. Semptomlar şiddetlendiği zaman 1-2 hafta süreyle koltuk değneği ve geceleri evde traksiyon uygulanabilir. Çocuklar ayda bir klinik olarak, 2-3 ayda bir radyografik olarak izlenmelidir. İlerlemiş olgularda cihazlama veya alçılama, cerrahi tedavi yapılır.
Adduktor tendinit; Bacakları açarak yapılan sporla uğraşanlar adduktor tendinite daha yatkındır. Özellikle bu sporlardan önce ısınma egzersizlerini yeterince yapmayan kişilerde görülür. Kalça ve uyluk iç yüzünde hissedilen ağrı tipiktir. Tedavi akut dönemde istirahat ve buz uygulamasından ibarettir. Gerekirse ilaçlar ilave edilir. Ağır olgulara koltuk değneği verilmelidir. Akut dönemden sonra fizik tedavi uygulanır. Dirençli olgularda lokal kortikosteroid enjeksiyonu yapılır.
Bölüm Doktorları
Videolar
